Trong kỳ thi tiếng Anh có phần viết luận, các thí sinh cần nắm vững quy trình triển khai bài viết của mình.
Điều này chỉ có thể thục hiện được một khi bạn nắm vũng các lý thuyết cơ bản về cách viết một đoạn văn (paragraph) hoặc một bài luận (composition).
Trong bài này, chúng ta sẽ xem xét các bước cần thiết để triển khai một đề tài thành một đoạn văn hoàn chỉnh.
Bước 1: Đọc kỹ đề bài
Thông thường đề bài thay đổi tùy theo tính chất và độ khó của kỳ thi. Ví dụ, độ khó của đề bài trong kỳ thi tốt nghiệp THPT sẽ khác với đề bài của kỳ thi tuyển sinh đại học vào ngành ngôn ngữ Anh. Tuy nhiên, cho dù là kỳ thi nào thì bạn cũng đừng nên bỏ qua bước này bởi lẽ nó chính là chìa khóa đầu tiên để từ đó bạn có thể mở các cánh cửa tiếp theo và bước qua cánh cửa cuối cùng một cách thành công.
Bước 2: Thu hẹp đề tài (nếu cần thiết)
Bước 3: Viết (nháp) câu chủ đề (topic sentence)
Bước 4: Phân tích câu chủ đề để bảo đảm rằng nó là một câu văn hoàn chỉnh và có đủ 2 yếu tố: topic và controlling idea.
Bước 5: Tìm ý
Bước 6: Chọn và loại bỏ các ý không liên quan đến topic sentence
Bước 7: Sắp xếp các câu văn đã dược chọn theo một trật tự hợp lý
Bước 8: Đọc lại toàn bộ đoạn văn và chỉnh sửa (thông thường trong lúc viết thí sinh hay phạm lỗi chính tả và lỗi ngữ pháp), bổ sung các cụm từ chuyển tiếp (nếu cần thiết)….
Bước 9: Chép lại toàn bộ đoạn văn vào giấy thi
Ví dụ 1:
Đề bài: Describe your school days.
Bước 1: Đọc kỹ đề bài.
Sau khi đọc kỹ đề bài, bạn có thể rút ra nhận xét: Đề bài yêu cầu mô tả thời đi học của người viết. Đây là một đề tài quá rộng. Nó rộng đến mức với đề tài này người ta hoàn toàn có thể viết cả một cuốn sách để mô tả thời cắp sách đến trường của mình. Chính vì vậy ta cần phải thu hẹp đề tài.
Bước 2: Thu hẹp đề tài
Thay vì mô tả “my school days” bạn có thể bó hẹp đề tài trên thành “my first year of high school” mà vẫn không lạc đề.
Bước 3: Viết câu chủ đề.
Câu chủ đề trong đoạn văn của bạn có thể như sau:
My first year of high school brought many unexpected expenses.
Bước 4: Phân tích câu chủ đề.
Trong câu “My first year of high school brought many unexpected expenses.”, topic là: My first year of high school; controlling idea là: many unexpected expenses.
Bước 5: Tìm ý.
Để tìm ý, các bạn chỉ cần đặt các câu hỏi mở đầu bằng: where/when/what/why/who/how phù hợp với câu chủ đề của mình. Các câu trả lời cho những câu hỏi này chính là supporting sentences (các câu văn chứng mình ý chính đã nêu trong câu chủ đề).
Chẳng hạn, với câu chủ đề “My first year of high school brought many unexpected expenses.”, bạn có thể đặt câu hỏi mở đầu bằng “what” như sau:
What unexpected expenses did my first year of high school bring?”
Các câu trả lời cho câu hỏi này có thể như sau:
a/ My English teacher wanted me to own a new dictionary.
b/ All those term papers to write required a new computer.
c/ I had to pay out $70 for textbooks.
d/ My solid geometry class required various colored pencils and felt-tipped pens.
Bước 6: Chọn và loại bỏ các ý không liên quan đến topic sentence.
Cả 4 câu trả lời trên đều có liên quan đến topic sentence nên bạn không cần loại câu nào cả (những câu bị loại là những câu đại loại như “My first year of high school also brought me more friends.” bởi lẽ nó chẳng liên quan gì đến các “chi phí ngoài dự kiến” (unexpected expenses).
Bước 7: Sắp xếp các câu văn đã dược chọn theo một trật tự hợp lý.
Như đã trình bày trong các bài học trước, các câu văn chứng minh/giải thích ý chính đã nêu trong câu chủ đề có thể được sắp xếp theo 1 trong 3 trật tự: time order (trật tự thời gian), space order (trật tự không gian), hoặc order of climax (trật tự theo cao trào). Trong đề tài cụ thể này, bạn nên sắp xếp các chi tiết theo trật tự theo cao trào (order of climax) như sau:
My first year of high school brought many unexpected expenses. My solid geometry class required various colored pencils and felt-tipped pens. My English teacher wanted me to own a new dictionary. I had to pay out $70 for textbooks. All those term papers to write required a new computer.
(Lưu ý: Các chi tiết trên được sắp theo số tiền phải chi, từ ít đến nhiều).
Bước 8: Đọc lại toàn bộ đoạn văn và chỉnh sửa.
My first year of high school brought many unexpected expenses. First, my solid geometry class required various colored pencils and felt-tipped pens. Then, my English teacher wanted me to own a new dictionary. Besides, I had to pay out $70 for textbooks. And the most terrible thing was all those term papers to write required a new computer.
(Tác giả đã bổ sung các cụm từ chuyển tiếp như first, then, besides, and the most terrible thing để tạo sự mạch lạc cho đoạn văn của mình).
Sau khi trãi qua 8 bước trên, giờ bạn chỉ còn thực hiện công đoạn cuối cùng: chép đoạn văn trên vào giấy thi. Bạn đã có một đoạn văn gồm 5 câu khá hoàn hảo, phải không nào?
Ví dụ 2:
Đề bài: Write a paragraph about the school subject that you like best. You should write at least 80 words. (Đề thi môn tiếng Anh kỳ thi tốt nghiệp THPT 2014)
Dưới đây là bài làm của một thí sinh.
I have my own reasons to say that maths is the school subject that I like best. First, maths trains me to examine everything logically. Next, it teaches me how to think and find a solution to a difficulty. Whenever facing a difficult mathematical problem, I always ask myself what the real obstacle is and how to overcome it, which may be like the way I will have to do on giving answers to the hindrances I might meet in my future life. Last, I love math because I love my mother, who is my first maths teacher - the one having been devoting all her life to take care of me and my family.
Nhận xét:
- Tác giả nắm rất chắc các lý thuyết cơ bản về viết luận tiếng Anh.
- Đoạn văn có topic sentence với một topic và một controlling idea rõ ràng (câu đầu tiên).
- Các câu văn còn lại (supporting sentences) đều liên quan đến topic sentence.
- Supporting sentences được sắp xếp theo một trật tự hợp lý (tác giả sử dụng order of climax).
- Kỹ thuật dùng từ (từ đồng nghĩa, từ thay thế, đại từ, từ ngữ chuyển tiếp) tốt.
- Vận dụng tốt các cú pháp ngữ pháp trong từng câu văn.
